akesi poki en soweli pi nena kute suli

wg jan Mato

akesi poki li tawa pi wawa ala.
taso soweli pi nena kute suli li tawa wawa.
akesi en soweli li utala toki.
"mi tawa wawa!"
"ni li lon ala! sina toki sama jan lawa li kon taso."
"a! mi en sina li utala sijelo kepeken noka tu tu. jan wawa li kama. jan suli pi sewi pi nena ma."
akesi li tawa lili. soweli li tawa wawa mute. soweli li kama nanpa wan. taso soweli en akesi li pini ala e utala sijelo.
soweli li pilin e ni: "mi li nanpa wan li ken lape li pilin e wile lape suli". soweli li lape.
taso akesi li awen tawa.
akesi poki li tawa li tawa lon monsi soweli li tawa lon poka soweli li tawa lon sinpin soweli. akesi li kama nanpa wan!
utala sijelo li pini.
soweli pi nena kute suli li pilin sama ni: ona li kepeken ala e lawa ona li lili tawa jan pona ona.
jan ali li toki e pona tawa akesi poki tan pali ona.
pali li wawa lili. taso pali li awen.

akesi poki li pini e utala, //tan R.Heighway//
akesi poki li pini e utala, tan R.Heighway

akesi — gad, płaz
poki — pojemnik, pudełko, miska, kubek itp.
soweli — zwierzę, ssak
nena — wybrzuszenie, pagórek, coś wystającego
kute — słyszeć
suli — duży, wielki, ważny
tawa — iść (do), przemieszczać (się); do, dla
wawa — silny, pełen energii, energiczny; siła
ala — nie; nic; żaden; bez
taso — lecz, ale; tylko
utala — wojna, bitwa; walczyć
toki — mówić, powiedzieć; rozmawiać; mowa
mi — ja, mnie, mój
sina — ty, ciebie; twój, twoje
sama — ten sam, taki sam, podobny
jan — osoba, osoby;
lawa — prowadzić, rządzić; główny, głowa
kon — powietrze, atmosfera, duch, wiatr
sijelo — ciało
kepeken — używać; (robić) za pomocą (czegoś)
noka — noga, stopa
tu — dualność, dwa
kama — przychodzić, powodować, zaczynać
sewi — wierzchołek, powyżej, ponad; wysoki
ma — teren, ląd, ziemia, kraina; ziemny, lądowy
lili — mały, mało
mute — wiele, dużo, bardzo

nanpa — numer, liczba
wan — jednoczyć (się); jeden
pini — koniec; kończyć; zakończony; przeszły
pilin — czuć, odczuwać; myśleć
ni — ten, ta, to; tamten, tamta, tamto
ken — móc, potrafić, być w stanie
lape — spać; odpoczywać
wile — chcieć, potrzebować, musieć; chęć, wola
awen — kontynuować działanie; pozostawać
lon — być w/przy/na, istnieć; w, przy, na, za
monsi — tył
poka — strona, bok, sąsiedztwo
sinpin — przód, front
insa — wnętrze
oko — oko
pona — dobrze, dobry, miły
ona — on, ona, ono, oni, one; jego, jej, ich
ali — wszystkie, wszystko, całość
tan — z, od; powód, przyczyna; ponieważ
pali — robić, wytwarzać, pracować; praca


Powszechnie przyjęte złożenia:
nena kute — uszy
utala toki — walczyć słownie, kłócić się
jan lawa - przywódca; władca
jan pona — przyjaciel

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 License