tan jan Eloto. jan pi ma seme li jan nanpa wan?

toki pi tenpo pini tan jan Eloto
tekst: jan Ote

tenpo suli pini la jan Akito ali li pilin e ni: tenpo open la jan sewi li pali e jan Akito. jan pi ma ante li lon ala kin. tenpo ni pini la jan sewi li pali e jan ante. tan ni la jan Akito li jan nanpa wan. taso jan Samesi li kama jan lawa pi ma Akito. ona li wile sona e ni: jan pi ma seme li jan nanpa wan kin? jan li sona e ni tan seme? ona li toki tawa jan sona mute. taso jan ala li sona e ni. tan ni la ona li toki e wile ona ni: "jan lili sin li ken toki ala. o kama jo e jan lili sin tu. o weka e ona tan mama ona. o pana e ona tawa jan pi lawa soweli mute. mi wile e ni: jan ala li toki e nimi lon poka jan lili ni. o anpa e jan lili ni li lon insa pi tomo lili. jan lawa soweli li pana e telo mama soweli tan soweli ona tawa jan lili li tawa weka". jan Samesi li kama e ni tan ni: jan lili sin li mu li ken ala toki. taso tenpo kama la ona li toki e nimi nanpa wan. jan Samesi li wile kute e nimi ni. ni li kama. tenpo sike tu li kama. jan lawa soweli li toki ala tawa jan lili tu. ona li pana taso e telo walo tawa ona. tenpo suno wan la ona li open e lupa tomo li tawa lon insa ona. jan lili li tawa wawa tawa ona li tawa e luka ona tawa ona. ona li toki wawa e ni: "Peko!". taso jan lawa soweli li toki ala. tenpo li kama. tenpo mute la ona li tawa jan lili li kute e nimi ni. tan ni la ona li toki ni ali tawa jan lawa ona. jan lawa li toki e ni: "o pana e jan lili ni tawa mi". ni li kama. jan Samesi li kama sona e ni li toki e wile ona: jan pi ma seme li kepeken e nimi "Peko"? ona li kama sona e ni: jan Pikija li nimi e pan kepeken nimi ni. tan ni la jan Akito li sona li toki e ni: jan Pikija li jan nanpa wan. jan Akito li jan nanpa tu.

jan li pana e jan lili

Tłumaczenie

tenpo suli pini la jan Akito ali li pilin e ni: Dawno temu wszyscy Egipcjanie myśleli tak: tenpo open la jan sewi li pali e jan Akito. Na początku bogowie stworzyli Egipcjan. jan pi ma ante li lon ala kin. Innych ludów w ogóle nie było. tenpo ni pini la jan sewi li pali e jan ante. Potem bogowie stworzyli innych ludzi. tan ni la jan Akito li jan nanpa wan. Dlatego Egipcjanie są pierwsi. taso jan Samesi li kama jan lawa pi ma Akito. Ale Psammetych został władcą Egiptu. ona li wile sona e ni: Chciał wiedzieć: jan pi ma seme li jan nanpa wan kin? Który lud był rzeczywiście pierwszy? jan li sona e ni tan seme? Skąd ludzie o tym wiedzą? ona li toki tawa jan sona mute. Rozmawiał z mędrcami. taso jan ala li sona e ni. Ale nikt tego nie wiedział. tan ni la ona li toki e wile ona ni: Dlatego oznajmił swoją wolę: "jan lili sin li ken toki ala. „Noworodki nie potrafią mówić. o kama jo e jan lili sin tu. Weźcie dwoje nowonarodzonych dzieci. o weka e ona tan mama ona. Zabierzcie je od ich rodziców. o pana e ona tawa jan pi lawa soweli mute. Oddajcie je pasterzowi. mi wile e ni: Chcę tego: jan ala li toki e nimi lon poka jan lili ni. nikt nie powie przy tych dzieciach ani słowa. o anpa e jan lili ni li lon insa pi tomo lili. Połóżcie je w chacie. jan lawa soweli li pana e telo mama soweli Pasterz będzie dawał kozie mleko tan soweli ona od swoich kóz tawa jan lili li tawa weka". dzieciom i wychodził”. jan Samesi li kama e ni tan ni: Psammetych sprawił to dlatego, że jan lili sin li mu li ken ala toki. noworodki kwilą, nie potrafią mówić. taso tenpo kama la ona li toki e nimi nanpa wan. Ale w przyszłości wypowiedzą pierwsze słowo. jan Samesi li wile kute e nimi ni. ni li kama. Psammetych chciał usłyszeć to słowo. Tak się stało. tenpo sike tu li kama. Minęły dwa lata. jan lawa soweli li toki ala tawa jan lili tu. Pasterz nic nie mówił do dwójki dzieci. ona li pana taso e telo walo tawa ona. Tylko dawał im mleko. tenpo suno wan la ona li open e lupa tomo Pewnego dnia otworzył drzwi chaty li tawa lon insa ona. i wszedł do środka. jan lili li tawa wawa tawa ona Dzieci podbiegły do niego li tawa e luka ona tawa ona. i wyciągnęły ręce. ona li toki wawa e ni: "Peko!". Zawołały: „bekos!”. taso jan lawa soweli li toki ala. Ale pasterz nic nie powiedział. tenpo li kama. Czas płynął. tenpo mute la ona li tawa jan lili li kute e nimi ni. Wiele razy przychodził do dzieci i słyszał to słowo. tan ni la ona li toki ni ali tawa jan lawa ona. Dlatego opowiedział o tym wszystkim swojemu panu. jan lawa li toki e ni: "o pana e jan lili ni tawa mi". Pan rzekł: „Przynieś te dzieci do mnie”. ni li kama. Tak się stało. jan Samesi li kama sona e ni li toki e wile ona: Psammetych dowiedział się o tym i oznajmił swoją wolę: jan pi ma seme li kepeken e nimi "Peko"? Który lud używa słowa „bekos”? ona li kama sona e ni: Dowiedział się, że jan Pikija li nimi e pan kepeken nimi ni. Frygowie nazywają tym słowem chleb. tan ni la jan Akito li sona li toki e ni: Stąd Egipcjanie wiedzą i mówią, że jan Pikija li jan nanpa wan. pierwszymi ludźmi byli Frygowie, jan Akito li jan nanpa tu. Egipcjanie są drugim ludem.

tenpo — czas suli — duży, wielki pini — koniec; kończyć jan — osoba, osoby; człowiek, ludzie ali — wszystkie, wszystko pilin — myśleć; odczuwać, czuć ni — ten, tamten open — otwierać, zaczynać sewi — wysoki, powyżej; boski, religijny pali — robić, wytwarzać ma — kraina, kraj, ląd ante — inny, różny, odmienny lon — być w/przy/na, istnieć ala — nie; brak; nic; żaden kin — naprawdę, faktycznie, właśnie tan — z, od; powód, przyczyna; ponieważ nanpa — numer, liczba wan — jedność; jeden taso — ale; tylko kama — przychodzić, powodować, zaczynać lawa — główny, prowadzić, rządzić ona — on, ona, ono; jego, jej wile — chcieć, potrzebować, musieć; chęć, wola sona — wiedza, mądrość; wiedzieć, rozumieć seme — co, który (używane do słów pytających) toki — mówić, powiedzieć; rozmawiać tawa — iść (do), przemieszczać (się); do, dla mute — kilka, wiele; bardzo lili — mały, mało sin — nowy; kolejny ken — móc, potrafić, być w stanie jo — mieć tu — dualność, dwa weka — z dala, daleko od; oddalać, usuwać mama — rodzic; matka, ojciec; opiekun pana — dawać, wysyłać, wydawać soweli — zwierzę, ssak nimi — słowo, nazwa; nazywać poka — strona, bok, sąsiedztwo; obok, w pobliżu anpa — dolna część; niski; obniżyć, położyć (się) insa — wnętrze tomo — budynek, dom, konstrukcja telo — woda, płyn, ciecz mu — odgłos zwierzęcia; szczekać, miauczeć, ryczeć itp. kute — słyszeć sike — koło, krąg, kula walo — biały, jasny suno — światło, słońce lupa — otwór, dziura; drzwi wawa — siła, moc; silny, energiczny, intensywny luka — ręka kepeken — używać; (robić) za pomocą (czegoś) pan — zboże; chleb; produkt zbożowy Powszechnie przyjęte złożenia: tenpo pini — przeszłość tenpo kama — przyszłość tenpo sike — rok tenpo suno — dzień jan sewi — bóg jan lawa — przywódca jan lawa ma — władca (kraju, regionu) jan sona — mędrzec, uczony tan ni — z tego powodu; dlatego jan lili — dziecko kama jo — dostać, otrzymać; uzyskać; brać kama sona — dowiadywać się; uczyć się Użyte przymiotniki dla nazw własnych: jan Eloto — Herodot jan Samesi — Psammetych Akito — egipski; od gr. Aigyptos (Egipt)1 Pikija — frygijski; od: Frygia

Przypisy

1. Współczesny Egipt i Egipcjan określa się używając przymiotnika Masu (ma Masu, jan Masu), od słowa „Misr”, pochodzącego z dolnoegipskiego dialektu języka arabskiego. Starożytny Egipt w języku egipskim nazywany był „Kemet”, dlatego w toki ponie w przypadku starożytnych mitów i opowiadań egipskich odpowiednią nazwą kraju jest ma Keme. Opowieść Herodota została spisana w języku greckim. Tym samym, z którego nazwa „Egipt”, za pośrednictwem łaciny, trafiła do wszystkich języków europejskich. Dlatego do przetłumaczenia fragmentu dzieła Herodota, należącego do wspólnej kultury tych krajów, wybrano tę właśnie, grecką nazwę z oryginału.