tan jan Eloto. pipi pali en kiwen suno

toki pi tenpo pini, tan jan Eloto
tekst: jan Ote

jan Inta ante li poka ma tomo Kapasilo li poka ma Paki. ma ona li tawa lete tan ma pi jan Inta ali ante. ona li jan utala pona. ona li kama jo kiwen jelo suno kepeken nasin ni: ma pi ko pi kiwen lili li poka ma ona. pipi pali li lon ma ni. pipi ni li suli sama soweli pona. (jan lawa pi ma Pesija li awen jo e pipi ni. jan li alasa li kama jo e ona lon ma ni). pipi pali suli li pali e tomo kepeken nasin sama pipi pali ante. ona li pali e lupa lon insa ma. tan ni la ona li sewi e ko kiwen tawa ma. taso kiwen suno lili li lon ko kiwen ni. pipi li pali e tomo la ona li kama e ni: ko pi kiwen suno li lon ma. jan Inta li kama tawa ma ni tan ni: ona li wile kama jo e kiwen suno. ona li pali e ni: ona li jo e soweli pi monsi nena. soweli ni ken tawa wawa sama soweli tawa li ken jo e kiwen mute lon ona. jan Inta wan li kama jo e soweli mije tu e soweli meli wan. soweli meli li mama pi soweli sin. soweli sin li wile moku e telo mama. taso jan li weka e mama tan soweli lili. jan li tawa kepeken soweli mama. soweli mije li tawa lon ona. jan Inta li sona e ni: seli li ike tawa pipi pali. suno li kama sewi la seli li kama lon. tenpo pi seli mute la pipi li lon tomo ona. tenpo ni kin la jan li kama lon ma ni. pipi li lon anpa ma li ken lukin ala e ona. jan li kama jo e ko pi kiwen suno li pana e ona tawa insa poki. tenpo ni pini la ona li tawa weka. taso pipi pali li ken pilin e kon jan - jan Pesija li toki e ni - li wile kama jo e jan li tawa wawa tawa ona. ike la pipi pali suli li ken tawa wawa mute. jan li toki e ni: pipi ala ken tawa wawa sama pipi ni. soweli ala ken tawa sama ona. jan ala ken tawa sama ona. jan li ken ala awen e pipi ni la pipi li kama jo li moku e ona. jan li tawa kepeken soweli pi monsi nena. soweli mama li wile mute kama tawa soweli lili ona. ona li sona e ni: soweli lili li wile moku. tan ni la ona li tawa wawa mute. taso soweli meli li wile ala e ni. ona li tawa sama ala meli. pipi li kama poka jan Inta la jan li weka e meli wan tawa pipi. pipi li awen li moku e ona. ni li lon la jan li tawa wawa. tenpo tu la jan li weka e meli tu tawa pipi. tenpo sin la pipi li awen. jan li ken tawa weka tan pipi kepeken nasin ni. jan Pesija li toki e ni: tenpo ali ala la jan Inta li kama jo e kiwen suno kepeken nasin ni. tenpo mute lili la ona li pali e lupa ma suli li kama jo e kiwen suno tan ona.

pipi pali suli, tan S.Münster

tan — z, od; powód, przyczyna; ponieważ jan — osoba, osoby; człowiek, ludzie pipi — owad, insekt, robak pali — robić, wytwarzać, pracować kiwen — kamień; twardy, lity, kamienny suno — słońce; światło; błyszczący toki — mówić, powiedzieć; rozmawiać tenpo — czas, pora; raz (krotność) pini — koniec, kończyć, zakończony; przeszły ante — inny, różny, odmienny poka — strona, bok, sąsiedztwo; obok, w pobliżu ma — teren, ziemia, kraj, kraina, region tomo — dom, budynek, konstrukcja ona — on, ona, ono, oni, one; jego, jej, ich tawa — iść (do), przemieszczać (się); do, dla lete — zimny, chłodny; zimno ali — wszystkie, wszystko, całość utala — walczyć; uderzać pona — dobrze, dobry, miły, prosty kama — przychodzić, powodować, zaczynać jo — mieć jelo — żółty kepeken — używać; (robić) za pomocą (czegoś) nasin — droga, kierunek, metoda, sposób ni — ten, ta, to; tamten, tamta, tamto ko — nie lity, półpłynny, porowaty, pylisty lili — mały, mało lon — być w/przy/na, istnieć; w, przy, na, za suli — duży, wielki sama — ten sam, taki sam, podobny soweli — zwierzę, ssak lawa — główny, prowadzić, rządzić, kontrolować awen — czekać, wstrzymywać, zostawać alasa — polować lupa — otwór, dziura; drzwi insa — wnętrze sewi — do góry, powyżej, wysoko; podnosić (się) taso — lecz, ale; tylko wile — chcieć, potrzebować, musieć monsi — tył; z tyłu, za nena — wybrzuszenie, pagórek, coś wystającego ken — móc, potrafić, być w stanie

wawa — silny, potężny, pełen energii, energiczny mute — wiele, dużo, bardzo wan — jednoczyć (się); jednostka, element; jeden mije — mężczyzna, męski tu — dualność, dwa meli — kobieta; żeński mama — rodzic; matka, ojciec; opiekun sin — nowy, świeży, kolejny, następny moku — jeść, pić; jedzenie telo — woda, płyn, ciecz weka — z dala, daleko od; oddalać, usuwać sona — wiedza, mądrość; wiedzieć, rozumieć seli — ciepły, gorący; gorąco; rozgrzewać ike — zły, niedobry, przykry, negatywny kin — naprawdę, faktycznie, właśnie anpa — grunt, spód, dolna część lukin — widzieć, patrzeć, zobaczyć, oglądać ala — nie; nic; żaden; bez pana — dawać, wysyłać, wydawać poki — pojemnik, pudełko, miska itp. pilin — czuć, odczuwać; myśleć kon — powietrze, atmosfera, wiatr   Powszechnie przyjęte złożenia: ma tomo — miasto jan utala — wojownik, żołnierz kama jo — uzyskać; brać ko pi kiwen lili — piasek soweli pona — pies (por. jan pona) jan lawa — władca, król; przywódca tan ni — z tego powodu; dlatego soweli tawa — zwierzę do jazdy; koń telo mama — mleko tenpo ali — zawsze Użyte przymiotniki dla nazw własnych: jan Eloto — Herodot jan Inta — Indowie, mieszkańcy Indii ma tomo Kapasilo — miasto Kaspatyros ma Paki — kraj paktyicki, ludu Paktyów ma Pesija — Persja