waso pi noka laso

jan Ote

waso pi noka laso li lon kulupu ma Kalapako li lon ma Mewika. jan pi toki Elopa mute li nimi e ona kepeken nimi "waso nasa" anu "waso pi sona ala". nimi ni li kama tan ni: tenpo pini suli la jan Epanja li tawa ma ni li lukin e waso ni. jan li wile alasa e ona li wile moku e ona. nasa la waso li tawa weka ala tan jan. tan ni la jan ni li pilin e ni: waso ni li nasa. taso waso ni li sona ala e jan li ken ala pilin e ni: jan li ken moli e ona.

waso pi noka laso li lon poka telo suli. ona li moku e kala. ona li alasa kepeken nasin ni: ona li tawa kon li sewi. tan ni la kala li ken ala lukin e ona. waso li lukin e kala la ona li wan e luka lon poka ona li anpa wawa tawa telo li kama jo e kala.

oko pi waso ni li nasa pona. oko pi waso meli li pimeja. taso oko pi waso mije li jelo. sike lili pi oko ona li pimeja. waso ni li nasa tan ni kin: noka ona li laso. waso ante ali li jo e noka pi kule ante.

noka laso li suli tawa waso ni tan ni: mije li wile unpa la ona li tawa musi. ona li sewi e noka tan ni: meli li ken lukin pona e noka. noka laso li pona lukin tawa meli. noka li laso mute la mije li pona mute. meli li pilin e ni: "a! noka pi laso mute! mije ni li wawa mije kin! ona li alasa pona. tenpo kama la ona li mama pona tawa waso lili mi".

waso pi noka laso, //[http://www.flickr.com/photos/59888966@N00/516696480 tan Peter Gene]//
waso pi noka laso, tan Peter Gene

waso — ptak, stworzenie latające
noka — noga, stopa
laso — niebieski
lon — być w/przy/na, żyć; w, przy, na
kulupu — grupa
ma — teren, ląd, ziemia, region
jan — osoba, osoby; człowiek, ludzie
toki — mówić; rozmawiać; język, mowa
mute — wiele, dużo, bardzo
nimi — słowo, nazwa; nazywać
ona — on, ona, ono, oni, one; jego, jej, ich
kepeken — używać; (robić) za pomocą (czegoś)
nasa — dziwny, dziwaczny, zwariowany
anu — albo, lub; czy
sona — wiedzieć, rozumieć; wiedza, mądrość
ala — nie; nic; żaden; bez
ni — ten, ta, to; tamten, tamta, tamto
kama — przychodzić, powodować, zaczynać
tan — z, od; powód, przyczyna
tenpo — czas, pora; raz (krotność)
pini — koniec, kończyć, zakończony; przeszły
suli — duży, wielki, ważny
tawa — iść (do), przemieszczać (się); do, dla
lukin — widzieć, patrzeć, zobaczyć, oglądać
wile — chcieć, potrzebować, musieć
alasa — polować; zbierać żywość
moku — jeść, pić; jedzenie
weka — z dala, daleko od; oddalać, usuwać
pilin — czuć, odczuwać; myśleć
taso — lecz, ale; tylko
ken — móc, potrafić, być w stanie
moli — zabijać; martwy; śmierć; umierać
poka — strona, bok, sąsiedztwo; obok, w pobliżu
telo — woda, płyn, ciecz
kala — ryba, stworzenie wodne
nasin — droga; metoda, sposób
kon — powietrze, atmosfera
sewi — powyżej, do góry, wysoko, ponad

wan — jednoczyć (się); jednostka, element; jeden
luka — ręka
anpa — dolna część; na dole; obniżać (się)
wawa — silny, mocny, potężny, pełen energii
jo — mieć
oko — oko
pona — dobrze, dobry; miły
meli — kobieta; żeński
pimeja — ciemny, czarny
mije — mężczyzna, męski
jelo — żółty
sike — kula, sfera, koło
lili — mały, mało
kin — naprawdę, faktycznie, właśnie
ante — inny, różny, odmienny
ali — wszystkie, wszystko, całość
kule — kolor, kolorowy
unpa — uprawiać seks; seks; seksualny
musi — bawić się, dobrze spędzać czas; zabawa
mama — rodzic; matka, ojciec; opiekun
mi — ja, mnie, mój

Powszechnie przyjęte złożenia:
tenpo pini — przeszłość
tenpo kama — przyszłość
tawa weka — odchodzić, oddalać się; uciekać
tan ni — z tego powodu; dlatego
telo suli — morze, ocean
tawa musi — tańczyć
lukin pona - dobrze widzieć
pona lukin — dobry w wyglądzie, atrakcyjny

Użyte przymiotniki dla nazw własnych:
kupulu ma Kalapako — archipelag Galapagos
ma Mewika — Ameryka
toki Elopa — języki europejskie
jan Epanja — Hiszpanie

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 License